W czasach panowania Ludwika Węgierskiego i jego córki Jadwigi jedynego króla Polski kobiety (a nie królowej jak wielu mylnie pisze), nie są znane przypadki grubszej monety polskiej. Wyjątkiem są kwartniki Rusi Halickiej (Czerwonej), ale o tym w osobnym artykule.
Do panowania Ludwika i Jadwigi zalicza się denarki z mennicy poznańskiej prawdopodobnie otwartej pod koniec panowania Kazimierza Wielkiego po 1366r. Denarki te lichawe V łutowe (0,3125) dzielimy na 3 odmiany przy czym nie bardzo jesteśmy w stanie, dziś przydzielić je do któregoś z następców Kazimierza Wielkiego a pierwszy z nich Gumowski przypisuje też Kazimierzowi oraz obojgu Andegawenów:
1) orzeł na awersie, na rewersie skrzyżowane klucze symbol Poznania. Najbardziej to popularny denarek. Gumowski zalicza ten denarek zarówno do Kazimierza Wielkiego jako bity po 1366r. oraz do Ludwika i Jadwigi.
2) orzeł na awersie, litera P i trzy kółka na rewersie
Foto z archiwum www.wcn.pl : Aw: Orzeł, Rw: Litera P i trzy kółka, Gum.373, 0.43 g, bardzo rzadki
3) typ trzeci to bez wątpienia denar andegaweński zamiast orła mamy tam tarcze z herbem Andegawenów (po lewej stronie tarczy poziome pasy, po prawej lilie), na rewersie znany nam już symbol Poznania czyli skrzyżowane klucze.
Poza denarkami poznańskimi mamy też denary krakowskie z herbem Andegawenów po jednej stronie monety i orłem po drugiej. Emisje za czasów Jadwigi opatrzone zostały dodatkowo literą “H” nad tarczą co dziś bez wątpienia interpretowane jest jako litera od imienia króla Jadwiga - Hedvigis. Dla denarów bez tej litery brak przypisania czy są to emisje Jadwigi czy Ludwika.
Foto z archiwum www.wcn.pl :Aw: Orzeł, Rw: Tarcza andegaweńska i kropka, Kop. 347 R, Huszar 560, 0.29 g
Stopa mennicza monet denarowych Andegawenów (Gumowski, dane rzeczywiste)
Gatunek monety | okres bicia | Próba srebra | Waga monety | waga srebra na grosz |
denar Ludwika (Gumowski) | 1370-1382 | VI (0,375) | 0,35g | 2,1g |
denar Jadwigi (Gumowski) | 1384-1386 | V 1/2 (0,344) | 0,25g | 1,37g |
Dane przykładowe z rzeczywistych monet | ||||
denar poznański typ I | 1370-1386 | V (0,3125) | 0,30g | 1,5g |
denar poznański typ II | 1370-1386 | V (0,3125) | 0,26g | 1,3g |
denar krakowski z “h” | 1384-1386 | V (0,3125) | 0,32g | 1,6g |
Siła nabywcza za Jadwigi
łokieć płótna | 12 denarów |
łokieć sukna lyońskiego | 24 grosze |
łokieć adamaszku | 40-48 groszy |
kożuch baranii | 12 groszy |
trzewiki miejskie | 2-3 grosze |
buty | 6-9 groszy |
Zarobki za Jadwigi (miesięcznie)
Pisarz miejski (wysoki urząd) | 150 groszy |
Skryba | 60 groszy |
Trębacz | 32-35 groszy |
cieśla i murarz | około 100groszy |
pomocnik murarski,cieśielski | 25-30 groszy |
robotnik niekwalifikowany | do 15 groszy |